wydać

wydać
1. Wydać bitwę, wojnę itp. «wystąpić zbrojnie przeciw komuś, zmusić kogoś do podjęcia walki zbrojnej»: Rzymianie zapewne zechcą przed wydaniem bitwy odpocząć po spiesznym marszu, zajmą polankę, a wtedy powstańcy, ukryci w gajach, zajdą im tyły. H. Rudnicka, Uczniowie.
2. Wydać kogoś, coś na łup kogoś, czegoś, komuś, czemuś «narazić kogoś, coś na zgubę, na zniszczenie za sprawą kogoś, czegoś, zostawić na czyjejś łasce»: – Pobiegnę do obozu po pomoc – cicho odparł Tomek. – Nie zdążysz. Błagam cię, nie wydaj nas bezbronnych na łup tym mordercom. Pozwól mi zginąć, jak przystoi mężczyźnie. A. Szklarski, Kangury. Potocki wracał do siebie, do Uładówki, do swojego pustego domu, gdzie najcięższe były noce, gdy był na łup wydany cierpieniom fizycznym i dręczącym wspomnieniom. Twór 11/1968.
3. Wydać kogoś w czyjeś ręce «zadenuncjować kogoś»: O czwartej trzydzieści śpiewaczka ma pociąg do Sztokholmu; na dwie godziny przed opuszczeniem Berlina zamierzała więc wydać w ręce gestapo jeszcze jedną osobę. Andrzej Zbych, Stawka.
4. Wydać komuś, czemuś wojnę «przystąpić do walki z kimś, z czymś»: Zdominowany przez republikanów Kongres wydał Clintonowi wojnę. Zażądał zmniejszenia wydatków na administrację, na opiekę społeczną, na oświatę. S. Głąbiński, Polityka. (...) postanowili wydać wojnę handlowi narkotyków. Rozpoczęło się od manifestacji piętnastu tysięcy ludzi, domagających się zastosowania radykalnych metod walki z handlarzami oraz pomocy dla uzależnionych. O. Budrewicz, Piekło.
5. Wydać ostatnie tchnienie «umrzeć»: (...) miesiąc temu złożyłem u notariusza tekst mojego pożegnania. Ma być niezwłocznie rozesłane po redakcjach, gdy wydam ostatnie tchnienie. M. Piątkowska, L. Talko, Talki.
6. Wydać owoce «przynieść pożytek, korzyść»: (...) marksiści nie docierali jeszcze do mas, prowadzili działalność tylko pośród przodujących robotników. Praca ich miała wydać owoce później. J. Pajewski, Historia.
Nie wydać (złamanego) grosza zob. grosz 7.
Wydać, wydawać coś (jakąś sumę) lekką ręką, lekką rączką zob. lekki 4.
Wydać kogoś, coś na pastwę kogoś, czegoś, komuś, czemuś zob. pastwa 2.
Wydać ostatni grosz zob. grosz 11.

Słownik frazeologiczny . 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • wydać — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}wydawać{{/stl 7}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}nie wziąć [nie wydać] (złamanego) grosza [centa]; rzucić [wydać i in.] {{/stl 7}}{{stl 8}}{kogoś} {{/stl 8}}{{stl 7}}na pastwę {{/stl 7}}{{stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • wydąć — {{/stl 13}}{{stl 17}}ZOB. {{/stl 17}}{{stl 7}}wydymać {{/stl 7}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • wydać — dk I, wydaćdam, wydaćdasz, wydaćdadzą, wydaćdaj, wydaćdał, wydaćdany wydawać ndk IX, wydaćdaję, wydaćdajesz, wydaćwaj, wydaćwał, wydaćany 1. «wyłożyć, wydatkować pieniądze na coś, zapłacić za coś» Wydać całą pensję. Wydawać pieniądze na… …   Słownik języka polskiego

  • wydąć — dk Xc, wydąćdmę, wydąćdmiesz, wydąćdmij, wydąćdął, wydąćdęli, wydąćdęty wydymać ndk I, wydąćam, wydąćasz, wydąćają, wydąćaj, wydąćał, wydąćany «wypełnić, nadmuchać powietrzem zwiększając objętość czegoś; nadąć, uczynić wzdętym» Wydąć policzki.… …   Słownik języka polskiego

  • wydać się — I {{/stl 13}}{{stl 23}}ZOB. {{/stl 23}}{{stl 33}}wydawać się I {{/stl 33}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl 20}} {{/stl 20}}wydać się II {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. dk XIa, wydać siędam się, wydać sięda się, wydać siędadzą się, wydać siędaj się {{/stl… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • wydać ostatnie tchnienie — {{/stl 13}}{{stl 7}} podniośle: umrzeć : {{/stl 7}}{{stl 10}}Król wydał ostatnie tchnienie. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • nie wziąć [nie wydać] (złamanego) grosza [centa] — {{/stl 13}}{{stl 33}} nie dostać, nie wziąć, nie wydać (absolutnie) żadnych pieniędzy :{{/stl 33}}{{stl 10}}Nie wzięli złamanego centa za robotę. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • pastwę ZOB.rzucić [wydać i in.] — pastwę* ZOB.rzucić [wydać i in.] {{/stl 13}}{{stl 8}}{kogoś} {{/stl 8}}{{stl 7}}na pastwę {{/stl 7}}{{stl 8}}{kogoś, czyjąś, czegoś} {{/stl 8}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • rzucić [wydać i in.] — {{/stl 13}}{{stl 8}}{kogoś} {{/stl 8}}na pastwę {{/stl 13}}{{stl 8}}{kogoś, czyjąś, czegoś} {{/stl 8}}{{stl 7}} świadomie i bez skrupułów narazić kogoś na niebezpieczeństwo, zgubę ze strony kogoś, czegoś : {{/stl 7}}{{stl 10}}Bezbronna ludność… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • wydawać — → wydać …   Słownik języka polskiego

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”